نسل برتر

جمع دوستان.........به وبلاگ ما خوش اومدین.......

نسل برتر

جمع دوستان.........به وبلاگ ما خوش اومدین.......

مرید پیر مغان(حافظ)

   شاید پس از خیام ، حافظ ، بیشتر از تمامی شاعران ایران زمین تحت تاثیر تهمتها ، اندیشه های و مسلک تراشی های متفاوت قرار گرفته باشد.اشعار حافظ جلوه گاه اندیشه های یک ایرانیست و یا به قول صادق هدایت فریاد روح یک آریایی در برابر اندیشه های سامی .

  این جستار به بررسی آگاهی حافظ از اندیشه های ایرانی و جلوه ی آنها در اشعار او اختصاص دارد.

گفتم ز مهرورزان رسم وفا بیاموز

گفتا ز خوبرویان این کار کمتر آید

 نمی دانم بگویم کم پیش می آید یا نه؟ ولی زیاد هم پیش نمی آید که یک بیت شعر بتواند چنین باری را بر دوش بکشد.این بیت نشان دهنده ی تاریخ و جهانبینی است.بله ! این بیت حافظ به عهد و پیمان ناگسستنی میان مهرورزان اشاره دارد.ولی مهرورزان چه کسانی هستند؟ مهر ایزد معروف ایرانی که روزگاری پیش از زرتشت خدایگان خدا بود و پس از زرتشت نیز ایزدی معروف که در گاهشماری ایرانی نیز یک جشن بزرگ(بزرگترین جشن ایرانیان پس از نوروز) را به خود اختصاص داده است . بزرگترین مشخصه مهر این است که به عهد و پیمان پایبند است . میترا یا مهر خدای عهد و پیمان است . به همین دلیل پیروان او به وفا داری مشهورند . مهرورزان وفادارند و پیمان خویش را نمی شکنند.

حافظ در روزگاری که بیشتر مردم بی سواد بودند به این تاریخ و این اندیشه ها و این جهانبینی چنان آگاه است که با زیرکی خاص خود آن را به نمایش می کشد.

حلقه پیر مغانم ز ازل در گوش است

ما همانیم(بر همانیم) که بودیم و همان خواهد بود

نشان مهر حلقه است. در واقع حلقه نشان وفاداریست .  در بیستون حلقه ی عهد و پیمان به زیبایی به نمایش در آمده است . در نگاره فروهر نیز حلقه ی مهر دیده می شود. در روزگاران دور غلامان را حلقه به گوش می کردند به این دلیل که مشخص باشد غلامان به ارباب خویش وفا دارند . هچنین حلقه ازدواج نشانه ی وفاداری میان همسران است . حافظ نیز خود را غلام حلقه به گوش پیر مغان می داند .  پیر مغان کسی نیست به جز موبدان موبد . و یا به قولی زرتشت.حافظ می گوید از روز ازل به دلیل ایرانی بودن وفادار پیر مغان بوده است و همیشه وفادار خواهد بود.

مرید پیر مغانم ز من مرنج ای شیخ

چرا که وعده تو کردی و او به جا آورد

  بسیاری از حافظ شناسان معتقدند که حافظ از طرف شیوخ تحت فشار و حتی خطر بوده است. ولی باز هم دست از بیان اندیشه هایش حتی در لفاف و کنایه دست بر نمی دارد.

غم زمانه که هیچش گران نمی بینم

دواش جز می چون ارغوان نمی بینم

به ترک صحبت پیر مغان نخواهم گفت

چرا که مصلحت خود در آن نمی بینم

پیر مغان به طرزی غیر قابل انکار در اشعار شاعر شیرازی جلوه گر است.

حافظ علاوه بر علاقه مندی به پیر مغان ، به دانش و عرفان زرتشتی نیز آگاه است . او آتش درون که در اوستا به آن اشاره شده است را می شناسد و دلیل علاقه اش به پیر مغان را همین آتش می داند .

از آن به دیر مغانم عزیز می دارند

که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست

رشید شهمردان در دیباچه ی کتاب تاریخ زرتشتیان در مورد حافظ چنین می گوید:

(حیران و متعجب می بودم که با وجود تصریح خواجه به بندگی پیر مغان که موبد زرتشتی باشد در تذکره ها بنام اولیا و صاحبدلان به آنها بر نمی خوریم . از این حیث دلواپس بودم ولی به مصداق :

سایه حق بر سر بنده بود

عاقبت جوینده یابنده بود

در هندوستان به کتب و آثار فرزانگار زرتشتی و اولیای گرام(گرامی) آنها بر خوردم . فرزانگانی که بزرگترین عارفان و اولیای اسلام مانند شیخ بهاالدین الجبلی العاملی و میرزا ابوالقاسم فندرسکی به معاشرت و دوستی آنها مفتخر بوده اند.)

به باغ تازه کن آیین دین زرتشتی

کنون که لاله بر افروخت آتش نمرود


بسیاری از اشعار حافظ  که به طور روشن به دین ایران باستان اشاره دارد در دیوانهای تازه چاپ شده حذف شده اند.

نظرات 7 + ارسال نظر
سارا خانم شنبه 14 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 12:41 ب.ظ

سلام عزیزم
اموخته هام از حافظ یک سری اطلاعات عمومی و تکراری شده بود
دستت درد نکنه
این نوشته ها خیلی عالین
کنجکاو شدم
بیشتر بخونم ازش
موفق باشی

حمید دوشنبه 16 اردیبهشت‌ماه سال 1387 ساعت 12:42 ب.ظ http://karaj400.blogsky.com

مجلس انس و بهار و بحث شعر اندر میان
نستدن جام می از جانان گران جانی بود

دی عزیزی گفت حافظ می خورد پنهان شراب
ای عزیز من نه عیب آن به که پنهانی بود

صابر پنج‌شنبه 4 مهر‌ماه سال 1387 ساعت 02:01 ب.ظ

نظرات بسیار جالبی و قابل تاملی درباره شعر حافظ داری.....
ولی اگر دیوان خواجه را خوب ورق بزنی به اشعاری که مسلمان و حتی شیعه بودن حافظ را به اثبات میرساند.....
1-"حافظ اگر قدم نهی در ره خاندان به صدق بدرقه رهت شود همت شحنه نجف"
2-"مردی ز کننده در خیبر پرس اسرار کرم ز خواجه قنبر پرس
گر طالب فیض حق بصدقی حافظ سرچشمه آن ز ساقی کوثر پرس"
3-"رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت
در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت
در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود از گوشه ای برون آ ای کوکب هدایت
عشقت رسد به فریاد گر خود به سان حافظ قرآن ز بر بخوانی در چهارده روایت"
4-"مرید پیر مغانم ز من مرنج ای شیخ چرا که وعده تو کردی و او به جا آورد"
در شعر اول که خواجه صراحتا به نجف آرامگاه علی(ع) اشاره دارد...
شعر دوم هم که اصلا نیازی به توضیح ندارد.....
در شعر سوم دوبیت اول کاملا به واقعه کربلا اشاره شده بیت سوم به حضرت مهدی و در بیت آخر هم چهارده معصوم و قرآن.....
اما بیت آخر دو روایت مشهور دارد: 1- ماجرای گندم خوردن آدم (ع) و رانده شدنش و اینکه امام علی در تمام عمر خود نان گندمین نخورد و نان جوین خورد پس "شیخ" و "تو" به آدم (ع) و "او" به علی اشاره دارد
اما روایت دوم : "شیخ" و"تو" اشاره به ابراهیم نبی دارد و "او" هم امام حسین است زیرا ابراهیم به عهد خود(ذبح اسماعیل) عمل نکرد و بجای او حسین (نه با دست خود) پسرش علی اکبر را ذبح کرد.....
به اشعار دیگری هم می توان اشاره کرد:
"در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد حالتی رفت که محراب به فریاد آمد"
"دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند"
آیا در دین زرتشت انسان از گل آفریده شده یا در اسلام؟
اما اگر از همه اینها بگذریم به قول مولانا:
"ملت عشق از همه دین ها جداست عاشقان را ملت و مذهب خداست"
"یا به قول خود خواجه غلام همت آنم که زیر چرخ کبود ز هرجه رنگ تعلق پذیرد آزاد است"

یاعلی
"زنده باد میهن"
صابر

محسن جمعه 4 دی‌ماه سال 1388 ساعت 01:13 ق.ظ

مرید پیر مغانم ز من مرنج ای شیخ

چرا که وعده تو کردی و او به جا آورد

سلام
این بیت اشاره دارد به وعده ابراهیم به ذبح حضرت اسماعیل و به جاآوردن این وعده توسط حضرت اباعبدالله الحسین.

سینا پنج‌شنبه 6 خرداد‌ماه سال 1389 ساعت 07:50 ب.ظ http://asheghoone.blogsky.com

خوب بود ولی بهتر هم میتونی

الهه یکشنبه 26 تیر‌ماه سال 1390 ساعت 08:56 ب.ظ

bayad arz konam hafez be in dalil molaghab in nam shod ke hafez ghoran boud na pairoe zartosht na mehr parast. mozakhraftarin maghalee ke rajebe hafez khundam. khaileeeeeeeeeee bisavadi hichi halit nist

هیچ کس پنج‌شنبه 6 مرداد‌ماه سال 1390 ساعت 12:28 ق.ظ

شهر یاران بود و خاک مهربانان این دیار
مهربانی کی سر آمد شهریاران را چه شد

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد